(Gayr-i Münteşir)
ÜÇÜNCÜ SUALİNİZ:
İlm-i cifre anahtar olacak bir ders istiyorsunuz.
Elcevap: Biz kendi arzu ve tedbirimizle bu hizmette bulunmuyoruz. İhtiyârımızın fevkinde, bize, daha hayırlı bir ihtiyar işimize hâkimdir. İlm-i cifir, meraklı ve zevkli bir meşgale olduğundan, vazife-i hakikiyeden alıkoyup meşgul ediyor. Hattâ, kaç defadır esrâr-ı Kur’âniyeye karşı o anahtar ile bazı sırlar açılıyordu; kemâl-i iştiyak ve zevk ile müteveccih olduğum vakit kapanıyordu. Bunda iki hikmet buldum:
Birisi, لاَ يَعْلَمُ الْغَيْبَ اِلاَّ اللّٰهُ yasağına karşı hilâf-ı edepte bulunmak ihtimâli var.
İkincisi, hakâik-ı esâsiye-i imâniye ve Kur’âniyenin berâhîn-i kat’iye ile ümmete ders vermek hizmeti ise, ilm-i cifir gibi ulûm-u hafiyenin yüz derece daha fevkinde bir meziyet ve kıymeti vardır. O vazife-i kudsiyede kat’î hüccetler ve muhkem deliller sûiistimâle meydan vermiyorlar. Fakat cifir gibi, muhkem kaidelere merbut olmayan ulûm-u hafiyede sûiistimâl girip şarlatanların istifade etmeleri ihtimâlidir. Zaten hakikatlerin hizmetine ne vakit ihtiyaç görülse, ihtiyâca göre bir nebze ihsân edilir.
İşte, ilm-i cifrin anahtarları içinde en kolayı ve belki en sâfisi ve belki en güzeli, ism-i Bedi’den gelen ve Kur’ân’da Lâfza-i Celâlde cilvesini gösteren ve bizim neşrettiğimiz âsârı ziynetlendiren tevâfukun envâlarıdır. Kerâmet-i Gavsiyenin birkaç yerinde bir nebze gösterilmiş.
Ezcümle, tevâfuk birkaç cihette birşeyi gösterse, delâlet derecesinde bir işarettir. Bazan birtek tevâfuk, bazı karâinle delâlet hükmüne geçer. Her ne ise, şimdilik bu kadar yeter. Ciddî ihtiyaç olsa size bildirilecektir. (Said Nursi)
• • •
اوچنجى سؤالكۡز: علمِ جفره آناختار اولاجق بر درس ايستهيورسكۡز.
الجواب: بز كندى آرزو و تدبيريمزله بو خدمتده بولونمييورز. إختياريمزكۡ فوقنده، بزه داها خيرلى بر إختيار ايشمزه حاكمدر. علمِ جفر، مراقلى و ذوقلى بر مشغله اولديغندن، وظيفهِٔ حقيقيهدن آليقويوب مشغول ايدييور. حتّى قاچ دفعهدر أسرارِ قرآنيهيه قارشى، او آناختار ايله بعض سرلر آچيلييوردى؛ كمالِ إشتياق و ذوق ايله متوجّه اولديغم وقت قپانييوردى. بونده ايكى حكمت بولدم:
بريسى؛ لاَ يَعْلَمُ الْغَيْبَ اِلاَّ اللّٰهُ ياساغنه قارشى خلافِ أدبده بولونمق إحتمالى وار.
ايكنجيسى: حقائقِ أساسيهِٔ ايمانيه و قرآنيهنكۡ براهينِ قطعيه ايله أمّته درس ويرمك خدمتى ايسه، علمِ جفر گبى علومِ خفيهنكۡ يوز درجه داها فوقنده بر مزيت و قيمتى واردر. بو وظيفهِٔ قدسيهده قطعى حجّتلر و محكم دليللر، سوءِ إستعماله ميدان ويرمييورلر. فقط جفر گبى محكم قاعدهلره مربوط اولميان علومِ خفيهده سوءِ إستعمال گيروب، شارلاتانلركۡ إستفاده ايتمهلرى إحتماليدر. ذاتًا حقيقتلركۡ خدمتنه نه وقت إحتياج گورولسه، إحتياجه گوره بر نبذه إحسان ايديلير. ايشته علمِ جفركۡ آناختارلرى ايچنده أكۡ قولاى و بلكه أكۡ صافيسى و بلكه أكۡ گوزلى، إسمِ بديعدن گلن و قرآنده لفظهِٔ جلالده جلوهسنى گوسترن و بزم نشر ايتديگمز آثارى زينتلنديرن توافقكۡ أنواعلريدر. كرامتِ غوثيهنكۡ بر قاچ يرنده بر نبذه گوستريلمش. أزجمله: توافق بر قاچ جهتده بر شيئى گوسترسه، دلالت درجهسنده بر إشارتدر. بعضًا بر تك توافق، بعض قرائنله دلالت حكمنه گچر. هر نه ايسه شيمديلك بو قدر يتر. جدّى إحتياج اولسه سزه بيلديريلهجكدر.
(Envar Neşriyat Osmanlıca.Lem’alar sh: 125)